Τουρκία: Αφετηρία μιας νέας και κρίσιμης φάσης

Γεωπολιτική Κυρίως θέματα

Παναγιώτης Ήφαιστος

Ο Ερντογάν σύμφωνα με τα μέσα ενημέρωσης ανακοίνωσε 6 σημεία

1. Οι S-400 έχουν αγοραστεί. Η απόφαση δεν αλλάζει.

2. Για τo πρόγραμμα των F-35 η Τουρκία δεν είναι μόνο πελάτης των ΗΠΑ αλλά και παραγωγός.

3. Στην ανατολική Μεσόγειο δεν θα δεχθεί γεγονότα που δεν θα ικανοποιούν τις τουρκικές θέσεις όσον αφορά το παράνομο κρατίδιο στην κατειλημμένη Κυπριακή Δημοκρατία και τον σκοπό της Άγκυρας να γίνει ενεργειακός παράγων εις βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου.

4. Σε αναφορά με «τον διάδρομο τρομοκρατίας» που θα κάνει κομμάτια στα σύνορα Τουρκίας – Συρίας θα κάνουν θρύψαλα όποιον τους εμποδίσει ενεργώντας στο Βόρειο Ιράκ όπως στο Αφριν (Ανατολικά του Ευφράτη).

5. Θα σπάσουν κάθε οικονομική αλυσίδα που ο Ερντογάν θεωρεί ότι κάποιοι προσπαθούν να βάλουν στα πόδια της Τουρκίας.

6. «Αντιλαμβανόμαστε τα παιχνίδια πολιτικής αστάθειας που παίζονται και δεν θα πέσουμε σε αυτήν την παγίδα».

Σύντομα σχόλια

· Μια τέτοια δεδηλωμένη αποφασιστικότητα λογικά οδηγεί είτε σε ρήξη με τις ΗΠΑ ή μια νέα μεγάλη συμφωνία. Μάλλον πρόκειται για το πρώτο αλλά τίποτα δεν αποκλείεται.

· Το σημείο 6 δείχνει ότι σωστά ο Τούρκος Πρόεδρος αντιλήφθηκε ότι στην περιφέρειά μας επιταχύνονται τα στρατηγικά παίγνια των οποίων η Τουρκία βρίσκεται στο επίκεντρο. Το ίδιο βέβαια και η Ελλάδα της οποίας οι επίδοξοι κυβερνήτες θεωρούν τους πολίτες ετερόκλητο όχλο και της οποίας ουκ ολίγοι φορείς επιστημονικών τίτλων και πολιτικοί είναι θαυμαστές των νέο-Οθωμανικών οραμάτων του Ερντογάν.

· Μια κλιμάκωση στις σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ δεν θα είναι εύκολη για καμιά από τις δύο χώρες αλλά ίσως περισσότερο για τις ΗΠΑ λόγω της ευαίσθητης γεωπολιτικής θέσης της Τουρκίας. Ναι μεν σίγουρα η Ουάσιγκτον πάντα έχει εναλλακτικά σενάρια δράσης αλλά λόγω εμπλοκής της Ρωσίας, λόγω Ιράν και λόγω της ρευστότητας τόσο μεταξύ των Αράβων όσο και μεταξύ Ισραήλ και Αράβων καμιά επιλογή δεν θα είναι υψηλού ρίσκου. Η ευκολότερη ίσως διέξοδος για τους Αμερικανούς είναι εάν μπορούσαν να θέσουν τον Ερντογάν «εκτός».

· Επειδή ακόμη και μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα η Τουρκία διαθέτει στρατηγικά επιτελεία ο Ερντογάν αν και σε πολύ δύσκολη θέση κανείς δεν μπορεί να διαφωνήσει ότι διαθέτει ηγετικές δεξιότητες, ότι θα σχοινοβατήσει επικίνδυνα –αυτό ακριβώς κάνει εδώ και καιρό– και ότι μια συνέπεια ίσως να είναι να συσπειρώσει την φύση αντί-Δυτική Τουρκική κοινωνία στην πλειονότητά της.

· Τέλος αλλά όχι το τελευταίο, ο αδύναμος κρίκος λέγεται Ελλάδα η οποία όπως γράψαμε μόλις προχθές διαθέτει την πιο επικίνδυνη πολιτική εξουσία των δύο τελευταίων αιώνων μετά την Επανάσταση του 1821. Το ίδιο ισχύει για την Κυπριακή Δημοκρατία επειδή το εξ αντικειμένου ανυπόστατο κράτος των Αθηνών είναι ανίκανο να εκπληρώσει τις νομικές συμβατικές δεσμεύσεις του και τα εθνικά του συμφέροντα στο πλέον κρίσιμο γεωπολιτικό πεδίο του πλανήτη όπου επιπλέον εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες βρίσκονται στα πρόθυρα Τουρκικής ομηρίας.

· Αυτό που δεν είναι κατανοητό στην Ελλάδα είναι ότι κανείς δεν θα πολεμήσει για την ίδια. Αντίθετα. Μέσα στο όργιο ανακατατάξεων που όπως σωστά λέει ο Ερντογάν συντελείται στην περιφέρειά μας εάν οι τρίτοι θεωρούν την Ελλάδα αναλώσιμη θα το λάβουν πολύ σοβαρά υπόψη εις βάρος της.

· Αμέσως μετά τις ευρωεκλογές με δύο παρεμβάσεις έγινε λόγος για κατεπείγουσα ανάγκη να υπάρξει με πρωτοβουλία του Προέδρου πολιτική συναίνεση για όλα τα ενδεχόμενα καθότι –ιδιαίτερα υπό τις πιο πάνω περιστάσεις– η Τουρκία ενδέχεται να λειτουργήσει με ακραίους όρους. Έκτοτε πολλοί αναμάσησαν το ίδιο συμπεριλαμβανομένου του απίστευτου άρθρου του πρώην πρωθυπουργού που κάλεσε για ακατάσχετο κατευνασμό.
Αναμφίβολα βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα πολύ επικίνδυνη αφετηρία και εν μέσω προεκλογικής αναμέτρησης.

Ο Παναγιώτης Ήφαιστος είναι Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικών Σπουδών. Σπούδασε στη Nομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (πτυχίο), στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ (MA European Studies) και στο Πανεπιστήμιο Βρυξελλών (Διδακτορικό στις Διεθνείς Σχέσεις, με ειδίκευση στα Στρατηγικά και Ευρωπαϊκά θέματα).

www.ifestosedu.gr