Τον γεμάτο «κόκκινα» δάνεια τραπεζικό τομέα, τη χαμηλή παραγωγικότητα, την υπερφορολόγηση, τη γραφειοκρατία, τον κρατικό παρεμβατισμό στις επενδύσεις, αυτές τις επιδόσεις αντικατοπτρίζει το υψηλό κόστος 3,6% της πρώτης μεταμνημονιακής ελληνικής εξόδου, τονίζει στο Liberal.gr, o Μάνθος Ντελής.
Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της πρώτης προσπάθειας του Δημοσίου για επιστροφή στις αγορές, ο καθηγητής Χρηματοοικονομικών και Τραπεζικής στο Montpellier Business School, εξηγεί ότι η χθεσινή υπερκάλυψη της 5ετούς έκδοσης ήταν απολύτως αναμενόμενη, καθώς πουθενά αλλού στην Ευρωζώνη οι αγορές δεν κερδίζουν τόσο σοβαρά ποσά, και μάλιστα με μηδενικό ρίσκο, που αποδίδει 3,6%, για τον απλό λόγο ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να πτωχεύσει τα επόμενα πέντε χρόνια λόγω ΕΕ, ΕΚΤ αλλά και του μαξιλαριού.
Χαρακτηρίζει το ζήτημα της χθεσινής εξόδου ως ήσσονος σημασίας μπροστά στις τόσες εκκρεμότητες της ελληνικής οικονομίας, όπως η ανάγκη μείωσης του υψηλού ποσοστού ανεργίας στους νέους, η οποία, όπως λέει, δεν δικαιολογεί την αύξηση του κατώτατου μισθού με βάση οποιαδήποτε σοβαρή οικονομική θεωρία.
Εκτιμά ότι αν αυξηθούν στη παρούσα συγκυρία οι μισθοί, τότε «οι ελληνικές επιχειρήσεις είτε θα στραφούν στη μαύρη εργασία, είτε θα κλείσουν, είτε θα ανοίξουν με φορολογική κατοικία σε κάποια χώρα του εξωτερικού (όπως γίνεται σχεδόν με όλες τις ελληνικές startup) για να γλιτώσουν τους υψηλούς φόρους και τις εισφορές».
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
– Σχολιάστε μας την πρώτη μεταμνημονιακή έξοδο της Ελλάδας στις αγορές με επιτόκιο 3,6%. Είναι θετικός ο απολογισμός;
NTΤο μεγαλύτερο μέρος της προσφοράς φαίνεται ότι καλύφθηκε από hedge funds, το οποίο δείχνει ότι οι μεγάλοι θεσμικοί ακόμη δεν μας “παίζουν”. Πάντως, οι αγορές έχουν προεξοφλήσει ότι θα είμαστε χώρα του ευρώ. Κατά κύριο λόγο, αυτό τιμολογούν σήμερα οι αγορές. Ας τα σκεφτούν όσοι ακόμα πιστεύουν στη μεταφυσική οικονομική.
Αν προσωπικά μου έλεγαν να επενδύσω σε ένα τέτοιο ομόλογο που πρακτικά έχει μηδενικό ρίσκο και θα μου απέδιδε 3,6% θα το έκανα με ευχαρίστηση. Και αυτό γιατί η ελληνική οικονομία δεν πρόκειται να πτωχεύσει τα επόμενα 5 χρόνια λόγω της ΕΕ και της ΕΚΤ αλλά ακόμη και αν φτάσει κοντά υπάρχουν και τα ασφάλιστρα μια και το ποσό είναι μικρό.
Που καταλήγει αυτή η συζήτηση; Το 3,6% είναι τόσο υψηλό για τη χώρα σε μια περίοδο περίπου μηδενικών επιτοκίων που προσωπικά θα προτιμούσα νέο μνημόνιο και μηδενικό επιτόκιο. Αυτό θα μου εξασφάλιζε μεγαλύτερη άνεση να κάνω τις πραγματικές μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η αναπτυξιακή πορεία της χώρας.
– Στην Ευρωζώνη πάντως η Ιταλία πληρώνει για 5ετή ομόλογά της επιτόκιο 1,5%, η Πορτογαλία 0,4% και η Ισπανία 0,2%…
Η Ιταλία έχει τα προβλήματά της, η Ισπανία είναι λίγο καλύτερα. Και οι δύο χώρες είναι καλύτερα από την Ελλάδα για διάφορους λόγους, συμπεριλαμβανομένου του μεγέθους των οικονομιών τους. Η υπερκάλυψη του ομολόγου ήταν προβλεπόμενη μια και το επιτόκιο παραμένει υψηλό για χώρα της ευρωζώνης. Οι αγορές κερδίζουν σοβαρά ποσά με 3.6% επιτόκιο.
– Κάποιοι συγκρίνουν το επιτόκιο 3,6% με το 4,75% της εποχής Σαμαρά, χαρακτηρίζοντας μεγάλη επιτυχία, το γεγονός ότι ήταν πολύ χαμηλότερο. Μπορεί να συγκριθεί το κόστος δανεισμού μίας χώρας που βρίσκεται σε μνημόνιο και της ίδιας χώρας εκτός μνημονίων, και 5 ολόκληρα χρόνια μετά;
Από τότε έχουν περάσει 5 χρόνια αγώνα για να πεισθεί η παρούσα κυβέρνηση να υλοποιήσει έστω τις ελάχιστες μεταρρυθμίσεις που οδήγησαν σε αυτή την έστω ελάχιστη οικονομική σταθερότητα. Εκείνη την περίοδο η ευρωπαϊκή οικονομία είχε βγει βαριά τραυματισμένη από πολυετή οικονομική και πολιτική κρίση.
Μην συγκρίνουμε ανόμοια πράγματα. Πάντως είμαι χαρούμενος που δοκιμάζουμε τις αγορές, παρόλο που ακόμη πληρώνουμε το πιο ακριβό χρήμα στην Ευρώπη. Δεν είμαι όμως ευτυχής. Αυτό θα γίνει μόνο όταν γίνουμε μια κανονική ευρωπαϊκή χώρα με σοβαρούς θεσμούς και ισοβαρείς ευκαιρίες χωρίς αποκλεισμούς.
Τα τελευταία χρόνια χάσαμε σειρά ευκαιριών να μεταρρυθμίσουμε τους θεσμούς με τρόπο που θα τόνωνε τις μακροπρόθεσμες τάσεις της οικονομίας μας και θα οδηγούσε σε μεγαλύτερη ανάπτυξη τα χρόνια που προηγήθηκαν. Αυτό πιθανόν να μας κοστίσει αν τυχόν έρθει νέο κύμα ύφεσης, έστω και ασθενέστερο. Η παραμονή της χώρας στο ευρώ πρακτικά κατέστησε την έξοδο στις αγορές υλοποιήσιμη και το ενδεχόμενο πτώχευσης μικρό.
Σε κάθε περίπτωση το υψηλό κόστος του ομολόγου αντικατοπτρίζει τα μεγάλα προβλήματα της χώρας. Υπό αυτή την έννοια, το ζήτημα της χθεσινής εξόδου είναι ήσσονος σημασίας, μπροστά στις τόσες εκκρεμότητες.
– Σε μια στιγμή που όλοι μιλούν για την ανάγκη προσέλκυσης επενδύσεων, πως πιστεύετε ότι θα επηρεάσει η αύξηση του κατώτατου μισθού την οικονομία ; Δικαιολογεί η παραγωγικότητα τέτοιες αυξήσεις ή αυτές μπορεί να λειτουργήσουν ανασταλτικά;
Το υψηλό ποσοστό της ανεργίας στους νέους δεν δικαιολογεί την αύξηση του κατώτατου μισθού με βάση οποιαδήποτε σοβαρή οικονομική θεωρία. Επίσης το ποσοστό ανεργίας έχει μειωθεί (όσο έχει μειωθεί) κυρίως γιατί το πιο εξειδικευμένο κομμάτι του εργατικού δυναμικού της χώρας στις νεότερες ηλικίες έχει φύγει στο εξωτερικό.
Είμαι από αυτούς που δεν πιστεύουν ότι στην ελληνική οικονομία και στην αγορά εργασίας το πρώτο που έπρεπε να γίνει το 2010-2012 ήταν οι αλλαγές στα εργασιακά. Αυτή ήταν μια σοβαρή αστοχία των ελληνικών προγραμμάτων.
Αν αυξηθούν όμως οι μισθοί στην παρούσα συγκυρία και με αυτό τον τρόπο, τότε οι ελληνικές επιχειρήσεις είτε θα στραφούν στη μαύρη εργασία, είτε θα κλείσουν, είτε θα ανοίξουν με φορολογική κατοικία σε κάποια χώρα του εξωτερικού (όπως γίνεται σχεδόν με όλες τις ελληνικές startup) για να γλιτώσουν τους υψηλούς φόρους και τις εισφορές.
Ακόμα και αν κάποιοι λίγοι καρπωθούν λίγο υψηλότερους μισθούς, θα κληθούν να πληρώσουν υψηλότερους φόρους σε ανώτερη φορολογική κλίμακα. Άρα η προτεινόμενη αλλαγή είναι προεκλογική φενάκη.
– Δεδομένου ότι η μόνη ελπίδα να αυξηθεί η απασχόληση είναι να αυξηθούν οι επενδύσεις, υπό ποιες προϋποθέσεις και πότε, βλέπετε να γίνεται η Ελλάδα επενδύσιμη χώρα;
Η ελληνική οικονομία χρειάζεται πολιτικές ενδυνάμωσης της παραγωγικότητας και των επενδύσεων και τελικά ενδυνάμωσης των θεσμών. Για να αυξηθούν οι μισθοί και να μειωθεί το brain drain το κύριο και βασικό είναι να μειωθεί δραστικά η ανεργία. Για να γίνει αυτό πρέπει να αυξηθούν οι επενδύσεις.
Και για να αυξηθούν οι επενδύσεις πρέπει να μειωθεί δραστικά η φορολογία των επιχειρήσεων στα επίπεδα των γειτονικών κρατών, να μειωθούν οι ασφαλιστικές εισφορές, και να εκλείψει η γραφειοκρατία και ο κρατικός παρεμβατισμός στις μεγάλες επενδύσεις.
Αυτά αφορούν και την αγορά κατοικίας. Πρέπει επίσης οι τράπεζες να καθαρίσουν από κόκκινα δάνεια και να επιστρέψουν στην υγιή κερδοφορία. Πρέπει να συνδεθεί το εκπαιδευτικό σύστημα με την παραγωγική διαδικασία, να δοθούν κίνητρα για την παραγωγή καινοτομίας και πατεντών, και να παταχθεί η φοροδιαφυγή μέσω της χρήσης ηλεκτρονικών συναλλαγών και ταυτόχρονης απόδοσης του ΦΠΑ για συναλλαγές από το πρώτο ευρώ. Αυτά για αρχή. Περιμένω τον ιππότη στο λευκό άλογο με την αστραφτερή πανοπλία (ώστε να αντέχει και τον πόλεμο) που θα τα υλοποιήσει.
*Ο κ. Μάνθος Ντελής είναι καθηγητής Χρηματοοικονομικών και Τραπεζικής στο Montpellier Business School.
(liberal.gr)
